“Ένας cyborg κόσµος µπορεί να αφορά βιωµένες κοινωνικές και σωµατικές πραγµατικότητες στις οποίες οι άνθρωποι δεν φοβούνται την κοινή συγγένειά τους µε ζώα και µηχανές, δεν φοβούνται τις µόνιµα µερικές ταυτότητες και τις αντιφατικές απόψεις».Donna Haraway, A Cyborg Manifesto (1985)
«Όλα τα ενδεχόµενα βρίσκονται µπροστά µας. Δεν χρειάζεται πλέον να επιλέξουµε. Μπορούµε να προσλάβουµε την ολότητα της ύπαρξης».
Dean Lockwood, Rob Coley – Cloud Time: The Inception of the Future (2012)
«Οι παραδόσεις που µοιάζουν ή ισχυρίζονται ότι είναι κάτι παλιό, συχνά είναι αρκετά νεότερης προέλευσης και µερικές φορές επινοηµένες.»
Eric Hobsbawm, «The Invention of Tradition» (1982)
Στα τέλη του 20ου αιώνα, η Donna Haraway παρουσίασε το δοκίµιο «A Cyborg Manifesto» σε µια προσπάθεια «να οικοδοµήσει έναν ειρωνικό πολιτικό µύθο, πιστό στον φεµινισµό, τον σοσιαλισµό και τον υλισµό» όπως αναφέρει η ίδια. Προκειµένου να µιλήσει για την καπιταλιστική τεχνοκρατική πολιτική και τις πιθανότητες συνδέσεων του σοσιαλιστικού φεµινισµού µε την επιστήµη και την τεχνολογία, η Haraway σηµατοδοτεί τον υβριδικό οργανισµό ενός cyborg -ένα τεχνολογικό επίτευγµα της εποχής- ως ιστορικό σηµατοδότη των µεταβαλλόµενων συνθηκών που βιώνουν οι γυναίκες το συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα, αλλά ακόµη περισσότερο, των µεταβολών που αναµένουν για τον επόµενο αιώνα.
Το “Paradoxical e-Traditions” βασίζεται στο ίδιο ειρωνικό ύφος, ως µία έκθεση που παίρνει ως αφετηρία θέµατα που τίθενται στο δοκίµιο της Haraway, µέσα από το πρίσµα των σηµερινών κοινωνικοπολιτισµικών συνθηκών – στην αυγή της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Επανεξετάζοντας το δοκίµιο σε µια εποχή όπου οι κοινωνικές σχέσεις και ενσωµατώσεις είναι συνυφασµένες µε αναδυόµενες τεχνολογίες, δοµώντας ιστορικές αλλαγές, οι προσκεκληµένοι καλλιτέχνες αποκαλύπτουν την παραδοξότητα του να ζουν σε µια κουλτούρα «καπιταλιστικής ψηφιοποίησης». «Μία κουλτούρα, η οποία ορίζεται από το παγκόσµιο αρχείο πληροφορικής στο οποίο είµαστε όλοι συνεχώς συνδεδεµένοι, που προωθεί µια ονειρική κατάσταση στην οποία µπορούµε να έχουµε και να είµαστε ό,τι επιθυµούµε ταυτόχρονα» («Cloud Time» Dean Lockwood & Rob Coley ). Το project συγκεντρώνει έργα και περφορµανς που αναφέρονται στην εξέλιξη της σχέσης του ανθρώπου µε τη µηχανή, της αναδυόµενης υπολογιστικής τεχνολογίας και της σχέσης της µε ότι είναι διαχρονικά αντιληπτό ως πολιτισµική παράδοση στις κοινωνίες.
Παίρνοντας ως βάση τη συναισθηµατική αντίσταση των κοινωνιών να ακυρώσουν δυαδικότητες ή να αποδεχτούν καινοτοµίες που µπορεί να αµφισβητούν ότι συνήθως νοείται ως εγγενής παράδοση -σύµφωνα µε την περιοχή και τον τρόπο ζωής τους- οι συµµετέχοντες καλλιτέχνες εφαρµόζουν διαφορετικά µέσα, χρησιµοποιώντας -ότι συνήθως θεωρείται- «παραδοσιακή» πρακτική, όπως το κέντηµα και το σχέδιο παρουσιάζοντας τα ως µορφές τέχνης προσαρµοσµένες σε ένα σύγχρονο πλαίσιο παραγωγής και διάδοσης τέχνης, εµπλέκοντας τα µε νέα µέσα όπως σύγχρονα και πρώιµα υπολογιστικά γραφικά, ώστε να τονίσουν τις προκλήσεις προσαρµογής στις συνεχώς µεταβαλλόµενες ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών. Μία επαναλαµβανόµενη συστροφή µεταξύ ψηφιακού και φυσικού, παρελθόντος και µέλλοντος ως σκιαγράφηση του παρόντος. Στοχάζοντας πάνω στην ιδέα του κόσµου των cyborg όπου «οι άνθρωποι δεν φοβούνται την κοινή συγγένειά τους µε ζώα και µηχανές, δεν φοβούνται τις µόνιµα µερικές ταυτότητες και τις αντιφατικές απόψεις»το project εξετάζει, την κοινωνική αντίληψη για τις ταυτότητες φύλου, την αντιπροσώπευση θηλυκότητας στην ιστορία της τέχνης, την έµφυλη διάσταση της τεχνητής νοηµοσύνης, και οικολογίες του µέλλοντος ως εν δυνάµει (“επινοηµένες”) παραδόσεις.
Η έκθεση βρίσκεται σε μόνιμο διάλογο με το χωρικό πλαίσιο στο οποίο εξελίσσεται· έναν αυτοοργανωμένο artist-run χώρο που δίνει βήμα σε πειραματικές ιδέες και υποστηρίζει ανεξάρτητες εκθέσεις αναγνωρίζοντας την ευαλωτότητα της διαδικασίας παραγωγής τους. Το “Paradoxical e-Traditions” δημιουργεί ένα δίκτυο φροντίδας ανακαλώντας εναλλακτικές σχέσεις εργασίας μιας διαφορετικής οικονομίας που στηρίζεται στην αλληλεγγύη και εμπιστοσύνη. Σημαντικοί παράγοντες που απαιτούνται ώστε να λειτουργήσουν αυτές οι εναλλακτικές εργασιακές διαδικασίες, που συνθέτουν την εικαστική κοινότητα τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε τοπικό.
Όπως αυτό αποτυπώνεται στο έργο του Nicolas Sassoon, SKYLIGHT, που μέσω των ιδιωματικών οπτικών στοιχείων,επαναφέρει τις εμπειρίες και αναμνήσεις του από την αυτόνομη καλλιτεχνική (underground) σκηνή στο Δυτικό Καναδά (Βανκούβερ), δημιουργώντας pixelated μοτίβα και ψηφιακά moiré που βασίζονται στις παραδοσιακές ταπετσαρίες, ξανασχεδιάζοντας την αρχιτεκτονική των φυσικών χώρων σε ψηφιακά περιβάλλοντα. Το έργο του Θεόκλητου Τριανταφυλλίδη “Self Portrait” (Recycling Ork) καλεί να αναστοχαστούμε τα στερεότυπα αποτύπωσης της ταυτότητας φύλου και της αλληλεπίδρασης του ψηφιακού με το φυσικό παρουσιάζοντας τ@ ψηφιακ@ ήρω@ του υπό την μορφή παραδοσιακού υφαντού που θυμίζει έκθεμα σε μουσείο λαϊκής τέχνης. Αντιστοίχως στο έργο της “Daemonic Ecran Vivant” η Ίρια Βρεττού, παρουσιάζει ένα κινούμενο πορτρέτο που βασίζεται στην ιδέα του Tableau Vivant ανακαλώντας τεχνικές παρουσίασης κινούμενης εικόνας του 19ου Αιώνα. Η Βρεττού ζωντανεύει τα χειροποίητα σχέδια της μέσα από ένα τελετουργικό αέναης μεταμόρφωσης που αναδεικνύει την ρευστότητα μεταξύ ανθρώπινων και μη, σωμάτων, υποκειμενοποίηση φύλων, χρόνου και χώρου. Στην εγκατάσταση της, η Erica Scourti χρησιμοποιεί καθημερινά υλικά (lo-fi media) όπως διαφορετικές ποιότητες χαρτιού, χαρτοπετσέτες και αποκόμματα από διαφημιστικά φυλλάδια για να αρχειοθετήσει σκέψεις από την καθημερινή της ζωή σε ένα εν εξέλιξη έργο συλλογικής και αυτο-αφηγηματικής ανάγνωσης που εξερευνά το συναίσθημα, την υποκειμενικότητα και τον καταναλωτισμό. Το έργο της Κυριακής Γονή, “Eternal U” θίγει θέματα φροντίδας και συναισθηματικών υποδομών ενός φαντασιακού(;) μέλλοντος, όπου η σχέση του ανθρώπου με την μηχανή επεκτείνεται πέρα από τα σημερινά αντιληπτά όρια του φύλου,της ιδιωτικοποίησης των δικαιωμάτων διαχειρισης δεδομένων, του ανθρώπινου και του μηχανικού στοιχείου, προβάλλοντας σχέσεις εξάρτησης μεταξύ ανθρώπινων αναγκών, υψηλής τεχνολογίας και καπιταλιστικής οικονομίας. Η Μαρίνα Βελησιώτη χρησιμοποιώντας τοπικές παραδοσιακές τεχνικές όπως η χρήση του αργαλειού στο έργο της “Pacific Call”, τονίζει την έννοια της χειρονομίας, όπως και στα χειροκεντηματά της που εμπλέκουν ιστορίες επιστημονικής φαντασίας και σύγχρονης πραγματικότητας.
Θέματα παρουσίασης διαφορετικών ταυτοτήτων μέσα από την χρήση κειμένου και εικόνας τίθενται μέσα από το έργο της εκλιπούσας Maïa Izzo Foulquier (1991-2019), Homme Sandwich (Femme Propagande). H οποία παρουσίασε στο σύνολο του έργου της, μια πολύ προσωπική και συγκινητική κριτική της καπιταλιστικής πατριαρχίας, της αντίληψης του ρόλου της γυναίκας στη κοινωνία, των θεσμικών και συμπεριφορικών κανόνων που τον πλαισιώνουν, από την οπτική της καλλιτέχνιδα, σεξεργάτριες και ακτιβίστριας. Το έργο της Georgia Fambris χαρακτηρίζεται από την ιδέα της αποδόμησης των όσων συνήθως νοούνται ως “παραδοσιακές” συμπεριφορές θυληκοτήτων με την χρήση οικιακών συσκευών “παραδοσιακά” κατασκευασμένων και διαχρονικά προβεβλημένων ώς εργαλεία αποκλειστικά για γυναικεία χρήση. Επικαλούμενη την ιστορία του performance και την προβολή του γυναικείου σώματος στο “Α Lexicon of Gesture” η Evann Siebens αναδημιουργεί χαρακτηριστικές χειρονομίες τόσο διάσημων όσο και ξεχασμένων από την ιστορία της τέχνης καλλιτέχνιδων, σε μία αυτο-αφηγηματική και ευάλωτη προβολή “φεμινιστικής εκμάθησης” της ιστορίας της τέχνης.
Μία ελλιπής εκπροσώπηση της γυναικείας φιγούρας ηχεί αντίστοιχα μέσα από το έργο της Μαρίνα Καρέλλα που δημιουργεί γλυπτικές εικόνες που πραγματεύονται το κενό, ενώ ταυτόχρονα φέρουν μία ενέργεια παρουσίας με την ζωική μορφή να κυριαρχεί. Στο γλυπτό της “Cat” δημιουργεί την ψευδαίσθηση του υφάσματος και της ρευστότητας.
Paradoxical e-Traditions
Μία οµαδική έκθεση σε επιµέλεια Γεωργίας Λιάπη
Με έργα από: Μαρίνα Βελησιώτη, Ίρια Βρεττού, Κυριακή Γονή, Μαρίνα Καρέλλα, Georgia Fambris, Maïa Izzo-Foulquier, Nicolas Sassoon, Erica Scourti, Evann Siebens, Theo Triantafyllidis.
Διάρκεια Έκθεσης: 12 Απριλίου – 25 Μαΐου, 2022.
Ώρες λειτουργίας έκθεσης:
Τετάρτη – Σάββατο, 18:00 – 21:00, και κατόπιν ραντεβού.
P.E.T. Projects, artist-run space. Κερκύρας 87, Κυψέλη, Αθήνα
http://www.petprojects.studio
*H Ίρια Βρεττού και η Κυριακή Γονή είναι SNF ARTWORKS Fellows